Veri Madenciliği Nedir? Sayılar ve Pazarlamanın Aritmetiği
Veri Madenciliği Nedir / Sayılar ve Pazarlamanın Aritmetiği – Bir Alışveriş Yolculuğu… Bir kitap almak için internetin başına geçtiniz; güvendiğiniz bir internet alışveriş sitesinden ilgilendiğiniz alana göre anahtar kelimeyi sitenin arama motoruna yazdınız.
Karşınızda aradığınız kriterlere uyan kitaplar sıralanıyor. Karşınıza çıkan kitaplar arasından hoşunuza giden birini seçerek detaylı inceme yapmaya başlıyorsunuz. Siz bir yandan kitabın içeriğini, kitap hakkındaki yorumları, okur tavsiyelerini incelerken, sayfayı aşağıya doğru kaydırdığınızda, arama kriterlerinize uygun diğer kitapların sıralandığını görüyorsunuz.
Hatta diğer müşterilerin sizin baktığınız kitapla beraber aldığı başka kitap veya materyallerin tanıtımını, siteniz size tavsiye ettiği benzer ürünleri sunduğunu görüyorsunuz. Siz de hem aradığınız kriterlere uygun birden fazla kitabın karşınıza çıkmasından ve her birini incelemekten hem de sitenin size sunduğu imkânlardan memnun olarak kitabınızı veya kitaplarınızı alarak siteden ayrılıyorsunuz.
Bununla da kalmıyor; ertesi gün e-posta hesabınızda alışveriş yaptığınız siteden bir e-posta geldiğini görüyorsunuz. E-postayı açtığınızda aldığınız ürüne benzer başka ürünlerin tanıtımını da görüyorsunuz. Beğenirseniz onları da satın alıyorsunuz.
Bir de bakmışsınız ki, ilk başta bir adet kitap alma niyeti ile çıkmış olduğunuz alışverişinizin ilerleyen aşamalarında birçok kitap hatta ilgi alanınıza giren kitaptan başka dergi, oyun, CD, vb malzemeleri alıvermişsiniz! İlginç değil mi?
İnternette gezerken alışveriş sitelerinin sizi yönlendirmesiyle, benzer ürünleri size sunmasıyla veya başka ürünleri size tavsiye etmesiyle, hatta e-posta adresinize ilgi alanınıza giren ürünlerin tanıtımının gönderilmesi ile mutlaka karşılaşmışsınızdır. Ben de ilk başta bu tür tavsiyelerle karşılaştığımda sitenin bunu nasıl yaptığını merak etmedim değil, doğrusu.
Bu tür site yapılarını incelediğinizde aslında sistemin, sunduğunuz veriler doğrultusunda size geri bildirim yaptığını anlamak pek de zor değil. Ancak siz nasıl oluyor da sizi ilgilendiren bu kadar veriyi web sitesine veriyorsunuz?
İşin detayına indiğinizde ve teorik kısmına baktığınızda bu tür uygulamaların bir veritabanı sayesinde oluştuğunu ve bu verilerin işlenmesinde Veri Madenciliği diye bir kavramın kullanıldığını görürsünüz.
Peki Veri Madenciliği Nedir ve Nerelerde Kullanılıyor Öyleyse?
Doğru kararlar verebilmek için elimizde verilerin olması gereklidir. Ancak elimizdeki çok fazla ve anlamsız veri olabilir. Bu durumda yardımımıza Veri Madenciliği yetişmektedir.
Veri Madenciliği Nedir?
Terim olarak Veri Madenciliği, fazla miktardaki verilerden anlamlı sonuçlar ve kaıplae çıkarabilmek için araştırılması ve incelenmesidir. Verilerin kullanılması, problemin yapısına göre matematiksel modellemeler ile gerçekleşmektedir.
Amaç, müşterileri daha iyi anlayarak, pazarlama, satış ve müşteri ilişkileri yönetimini geliştirmektir.
Web sitesine girdiğinizde ve ilgilendiğiniz ürünü incelediğinizde, bir anket doldurduğunuzda veya ilgi alanınıza göre araştırma yaptığınızda sisteme yeteri kadar bilgileri zaten vermiş olursunuz. Sistem sizden aldığı bu bilgilere göre sizi tanıyıp arka planda veritabanını işleterek, ilgi alanınıza yakın diğer ürünleri size sunmaktadır.
İşte Bir Veri Madenciliği Uygulaması
Virgin Wines, İngiltere’de internet üzerinden satış yapan bir şarap firmasıdır. Site ilk kurulduğu zamanlarda veri toplamak için bir veri toplama uygulaması yapmaktaydı. Yeni müşteriler, siteye ilk girdiklerinde “şarap sihirbazı” adında bir ankete yönlendirilmekteydi. Ankette, müşterilerin belirli şarapları derecelendirmeleri istenmekte, böylelikle sistem, müşterilerinin damak tatlarının bir profili oluşmaktaydı. Anket tamamladığında, sistem her bir müşteriye ürün önerilerinde bulunmak için yeteri kadar bilgiye sahip oluyordu. Zaman içerisinde müşteriler profillerini güncelleyerek veya ürünleri tekrar derecelendirerek sisteme daha çok geri bildirimde bulunuyorlardı. Diğer yandan, sistem, müşterilere sunulan öneriler ile sadık müşteri altyapısını kurmaya çalışıyordu.
Veri Madenciliği internet uygulamalarında sıklıkla kullanılmasının yanı sıra pratikte aslında pek çok uygulamada da kullanılmaktadır. İşte bunlardan bazıları:
Süpermarket Uygulaması
Safeway süpermarket zinciri Amerika’da veri madenciliği teknolojisini uygulayan ilk firmalardandır. Safeway, müşterilerinden adres ve demografik bilgilerini alarak onlara Safeway kartlarını kullandıklarında indirimler sunmaktaydı. Böylece, müşteri indirim kartını her gösterdiğinde, veri tabanında müşterinin alışveriş bilgileri güncellenmekteydi. Müşterinin süpermarketi her ziyaret ettiğinde süpermarket çalışanlarına, kendisi hakkında biraz daha fazla bilgi sunmaktaydı. Tabii ki süpermarket, müşterinin bireysel alışverişinden çok toplu alışlarıyla ilgilenmekteydi. Böylece müşteriden alınan bilgiler sayesinde hangi ürünlerin beraber yerleştirilmesi, hangi ürünün ön plana çıkarılması gerektiğine karar veriliyordu.
Çapraz Satış
Amerikan Fidelity Investments yatırım firması, tüm müşterileri bilgilerinin olduğu bir veri ambarı tutmaktaydı. Toplanan veriler, müşterilerin ilgilenebileceği diğer Fidelity ürünlerinin tahmin edilebileceği bir veri madenciliği modeli kurmak için kullanılıyordu. Bir müşteri Fidelity’i aradığında, telefon operatörünün ekranına, görüşmenin nereden başlanması gerektiğini içeren bilgiler yansımaktaydı. Fidelity, benzer veri madenciliği modellemesini sadık müşteriler oluşturabilmek için finansal servislerinde de kullanmaktaydı.
Banka Uygulaması
Çoğu pazarda, yeni müşteri edinme maliyetinin, eldeki müşteriyi tutma maliyetinden daha fazla olduğu bilinir. Veri madenciliği hangi müşterinin özendirici uygulamalarla kazanılabileceği, hangi müşteriye herhangi bir özendirmeye gerek olmadığını veya hangi müşterinin hiç ilgilenilmemesi gerektiği hakkında bizlere bilgiler sağlayabilir. Bunun uygulaması bankacılık alanında sıklıkla görülmektedir. Bankacılar veri madenciliği uygulamalarıyla, hangi müşterinin kredi başvurusunun reddedilmesi ve hangi müşteriye önem verilmesi gerektiğini belirlemektedir.
Bunların haricinde Veri Madenciliğinin, yeni ürün çıkartılması, pazar bölümleme, hastalık teşhisleri, el yazısı tanınması gibi daha birçok alanda uygulaması bulunmaktadır.
İşin Sırrı Matematikte!
Teoride, her bir veri madenciliği uygulamasının altında bir matematiksel model yatmaktadır. Uygulama öncesi belirlenen hedefler için toplanan veriler, matematiksel modelleme süzgecinden geçirilerek sonuçlara gitmekte, hedefler doğrultusunda kullanıcıya yönlendirmeler sunmaktadır.
Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi Veri Madenciliği iş hayatında ve pazarlamada pek çok yerde kullanılabilir. Belirlenen hedefler doğrultusunda düzgün pazarlama stratejilerini oluşturmada Veri Madenciliği güzel teknikler barındırır. Toplanan veriler ile pazarlama mantığı çerçevesinde matematik, istatistik ve yaratıcı düşünmenin birleşmesi ve işlenmesi ile mükemmel sonuçlara ulaşmak mümkün olabilmektedir.
Veriler, Matematik ve Yaratıcı Düşünme
Etkin pazarlama stratejileri belirleyebilmek için verileri düzgün işleyebilmek, matematiği iyi kullanabilmek, yaratıcı ve analitik düşünceye sahip olabilmek gereklidir. Burada en önemli etkenlerden biri tabii ki “yaratıcılıktır”. Yaratıcılıkta doğru strateji; zeki, yenilikçi ve orijinal olan stratejilerdir.
Yaratıcı olabilmek, yeni fikirler üretebilmek için küçük yaştan itibaren kendimizi geliştirmek, beynimizi eğitmek, sonsuz olan beyin kapasitemizi etkin bir şekilde kullanmamızı gerektirir.
Peki, beyini küçük yaşta eğitebilmek mümkün mü? Bunu bir araştırma sonucuna göre açıklamaya çalışayım: Amerikan Ulusal Zihinsel Sağlık Ensititüsü (National Institute of Mental Health) Bedhesta, Maryland’deki Nörologlar, 1990’larda ve 21. Yüzyılın ilk on yıllarında gerçekleştirdikleri bir seri MRI (Magnetic Resonance Imaging) taramalarında, ergenlik öncesi ve ergenlik çağına gelmiş kişilerin beyinlerinde ilginç değişimler bulmuşlardır.
Beyindeki beyaz bölgeler (white matter – zekâ ile ilgili olmayan bölgeler), bu yaş aralığı boyunca sabit kalırken, gri bölgeler (gray matters – zekâ ile ilgili bölümler) 2 değişikliğe uğramaktadır – çocukluk döneminin sonlarına doğru artma, daha sonra ergenlik döneminin başına doğru azalma. Araştırmacılar, beynin kızlar için 11, erkekler için 12 yaşlarına kadar bir beyin nöron bağları dalgalanmalarına maruz kaldığını bulmuşlardır. Daha sonra beyin güçlü bağları muhafaza etmektedir, bir başka ifadeyle beyin ihtisaslaşmasını tamamlamaktadır. Tıpkı bir bitki kökünün toprağa bir sürü kök göndermesi ama sadece suya ulaşanların yaşaması gibi.
Ergenlik öncesi çocukların beyinlerini ne kadar eğitip ve geliştirirsek devam eden yaşantılarında onlara farklı imkânlar sağlayacaktır. Yaratıcılığı ve matematiksel becerileri daha çocuk yaşta beyninizi eğiterek geliştirebiliriz. Bu noktada Mega Aritmetik Dahi Çocuk Merkezi programı çocukların geleceği için farklı olanaklar sunmaktadır.
Özetlemek Gerekirse…
Veri madenciliği analitik müşteri ilişkileri yönetiminde ve dolayısıyla pazarlamada önemli bir bileşendir. Bir şirketin müşteri ile etkileşimleri büyük veri oluşturur. Büyük verilerin işlenmesinde veri madenciliğine başvurulabilir. Yoğun veriden istenilen sonuçlara ulaşılması elbette yaratıcı bir düşünce ile ortaya çıkmaktadır. Gerisi mi? O kısmı da sizin becerinize kalmış artık!
