Pozitif İnsan – Optimist İnsan Yetiştirmenin 6 Anahtarı
Pozitif İnsan – Canımızı sıkan o kadar çok olay ve insan var ki, yaşadıkça ve yaşlandıkça, bu olaylarla veya insanlarla karşılaştıkça sinirlerimiz tepemize çıkar; “yeter artık!” diyecek oluruz; lakin diyemeyiz.
İçimize atarız, sonra limana (eve) demirlediğimizde konu açılır ve çocuklarımızın önünde olaya dair ne kadar negatif değerlendirmemiz varsa eteklerimizden dökeriz. Bu olaya şahit olan çocuğumuz sıklıkla bu gibi ortamlara şahit oluyorsa, onun küçük beyninde büyük fırtınalar kopardığımızı fark edebiliyor muyuz acaba?
Pozitif insan yetiştirmek zorlaştı mı?
Pozitif İnsan / İyimser Kimdir?
İyimserlik bir tutumdur; olumlu beklenti içinde olmaktır. İyimserler pozitif tutum sahibi insanlardır; bardağın dolu tarafını görür; ama boş kısmının da farkındadır. Bardakla ilgili konu açılırsa, dolu tarafından söz eder. Konuştuğunda olumlu kelimelerle konuşur. Benzetmeleri olumludur. İnsanları bütünsel olarak yargılamaktan kaçınır; bunun yerine o insanın sadece olumsuz yönünü yargılasa da bu yargılama yine pozitif yönde; onun iyileşmesi, düzelmesi ve doğru olması temennisine dayanır. Olayları yorumlarken, iyimserliğin çerçevesinden dışarı çıkmaz.
Neden İyimserlik?
Anadolu kültüründe bu gibi davranışlar çok görülür. Anadolu büyükleri olumsuz bir durumdan bahsederken, “İyi olacak inşallah!” derlerdi. İyi olması için de ellerinden gelen bir katkı varsa bunu sunarlar, yoksa dua ederlerdi. Sınava giren çocuklarına pozitif telkinde bulunurlardı. “Göreyim seni, kazanacaksın!” derlerdi. “Başaracaksın!” en güzel iyimserlik kelimesiydi.
Gel zaman, git zaman, ekonomik, siyasal, sosyal ve kültürel yönden insanların duyguları yıprandı. Gelenekler etkisini kaybetmeye başladı. Yediği yemekleri Facebook sayfalarından paylaşan insanlar arttı. Üretim sektörü daha çok kazanmak için çeşitliliği abarttı; buna paralel olarak eşya ve mal (ürün) çoğaldı.
Daha fazlasına sahip olmayı arzu eden insanlar, çalışma ile ödül arasındaki dengeyi koruyamadıkları için aşırı derecede hırslandılar. Yetinmeme ve daha fazlasını arzulama ile mevcut imkânlar birbirini karşılayamayınca, ihtiyaç olmadığı halde ihtiyaçmış gibi hissettirilen eşyalar meşru olmayan yollardan temin edilmeye çalışıldı. Sonunda, psikolojik ve ahlaki sapmalarla dolu toplumsal bir yozlaşma başladı.
Aile ve İyimserlik
Pozitif insan – İnsanı koruyan en güvenli liman olan aile de kötümserlikten ve devamında yer alan tüm negatif düşüncelerden nasibini aldı. Anne ve babalar sosyal değişimin getirdiği bu olumsuz törpülenmelerden nasibini aldı.
TV haberleri izlerken, gazete okurken, sohbet ederken ağzımızın fermuarını açık unuttuk. Çocuklarımızın önünde, aile içi hırçın davranışlar, gelişigüzel kelimeleri kullanmalar, şuna buna hakaret dolu sözcükler yağdırmaya başladık. Aile son limandır; gelecek kuşakların tek sığınağı. Güvenliğin son merkezi… İyimserliğin son kalesi…
Aileyi korumak iyimserliğimizi korumaktan geçiyor; bu konuda da ben sonuna kadar iyimserim. O zaman ailede iyimserlik havası estirelim. Güvenli ortamda yetişen çocuklar elbette hem optimist olmaya adaydırlar; hem de sağlıklı…
İşte Pozitif İnsan Yetiştirmek İçin Ailede İzlenmesi Gereken 6 Yol:
- Her şeyden önce anne ve baba iyimser olmalıdır. Çocuğumuzun ilk öğretmenleri olarak, anne ve babalar kesinlikle iyimser olmalıdırlar. Bir kişiyi veya olayı yorumlarken, optimist kelimeler kullanmak, olumlu yaklaşmak, tepkilerimizi olumlu bir şekilde göstermek gerekir.
- Bardağın dolu tarafını yorumlayın. Çocuklarımıza daima bardağın dolu tarafını yorumlarını istiyorsak, biz de öyle yapmalıyız. Bunun için asabiyeti (sinirli davranışlar ve sözleri) ailenizden çıkarmanız gerekir.
- İyimserlik bir tutumdur; kötümserlik de… Kötümserlikle mücadele gerekir. Bazen farkında olmadan kullanacağımız kötümser kelimeler veya görüşler için erken uyarı sistemi kurun. Bir ceza kumbarası oluşturun; kullanılan her olumsuz kelime için 1.00 TL ceza ödenmesini sağlayın.
- Problem çözme davranışlarınızı gözden geçirin. Temel sorun aslında problem çözme tekniğimizdedir. Küçüklüğümde (masa saatlerinin zenginlik göstergesi olduğu yıllarda) bir çalar saatimiz vardı. Pilli değil, kurmalı saatlerdendi (çünkü pil pahalıydı). Bir gün, durmuştu bu saat, çalışmıyordu. Saat tamircisine gitmek de zordu; çünkü köyde yaşıyorduk. Rahmetli babam saati eline aldı, evirdi çevirdi çalıştıramadı. Uğraştı, uğraştı; sonunda işin içinden çıkamayınca işi kökten çözmeye karar verdi; sinirle ve hırsla çalar saati fırlattı. Biz de çocuklar olarak korktuk. Sonra siniri yatışınca, bize gidip saati düştüğü yerden getirmemizi istedi. Gittik saati aldık; bir de ne görelim; saat tıkır tıkır çalışıyordu. Kötümser insanlar çözümsüzdürler; oysa her sorunun çözümü mutlaka vardır; önemli olan arayıp, bulmaktır.
- Başarıya odaklanmak iyidir. Ama şartlanmış bir başarı isteği sizi başarısız da yapabilir; başarısız olmak ise dünyanızı yıkabilir. O zaman ailede çocuklara (tabi kendimize de) şunu öğretmeliyiz ve deneyimlendirmeliyiz: Elimizden gelenin en mükemmelini (en iyisini değil!) yapmak; sonuca razı olmak. Sonuçta isteklerimiz gerçekleşmese bile mutlu olabileceğimizi öğrenmek.
- İyimserliğin anahtarı sabırdır. Sabretmek; her durum ve şartta; iyi günde-kötü günde, iyi şartta-kötü şartta sabırlı olmaktır. Bunu davranışlarımızla önce biz büyükler göstermeli, sonra çocuklarımıza da öğretmeliyiz. İyimserlik kelimesi zaten sabır kelimesini de içine alan bir kavramdır; sabırla beklemek, ümit etmektir. İyimserlik bir düşünme biçimidir.
