İletişim Becerileri – Dinlemek Ama Nasıl?
İletişim Becerileri – Dinlemek, Ama Nasıl? Herkes konuşma üzerine “konuşuyor” veya “yazıyor”. “Güzel konuşmanın 10 sırrı!”, “Güzel konuş insanları etkile!” ve benzeri yazılar cazip başlıklarla sunuluyor. Bir Allah’ın kulu kalkıp da biraz da “dinleme üzerine konuşalım!” demiyor (Hay Allah yine konuşalım dedim!). İşte bu yazı zor bir konuya; dinleme becerisi üzerinde yoğunlaşıyor. Zor diyorum, çünkü günümüz insanının en zayıf noktası –şu anda- dinlememek. Bir de “Etkin Dinleme” diye bir seminer veriyorlar; ama bırakın etkin kısmını, normalde de insanlar çok konuşuyorlar, hemen hemen hiç de dinlemiyorlar. Hani derler ya; “Ağzı olan konuşuyor!” Oysa ağzımız (dilimiz) bir taneyken, kulağımız iki tane; yani az konuş, çok dinle mesajı var yaratılışımızda da…
Dinlemek insanın en temel gereksinimi olduğu halde, en zor uyguladığı bir gerçektir. Dinleme konusunda yapılmış araştırmalar günümüzde daha çok görünse de bunların çoğu Avrupa ve ABD’de bilim insanları tarafında gerçekleştirilen araştırmalar. Araştırmaların üzerinde durduğu kategoriler şunlar: Dinlemeye ayrılan süre, dinleme ve anlama, dinleme ve hafızaya alma, dinleme ve işitme, dinleme ve konuşma hızı, dinleme ve liderler, dinleme engelleri, dinleme ve iş dünyası, dinleme ve sağlık, dinleme ve din vb.
Laura Janusik, Rockhurst Üniversitesinden bir araştıramcı, dinlemeye ilişkin uzun bir araştırması var, oldukça ilginç.
Öncelikle bu araştıramcının ABD’de okuma, yazma, konuşma ve dinleme gerçekleri üzerine yapılmış araştırmalardan derlediği karşılaştırmalı tabloyu dikkatinize sunuyorum:
Çalışmayı yapanlar | Popülasyon | Okuma | Yazma | Konuşma | Dinleme |
Rankin, 1930 | Değişken | 15% | 11% | 32% | 42% |
Brieter, 1971 | İnşaatçılar | 10% | 7% | 35% | 48% |
Weinrauch and Swanda, 1975 | İş insanları | 19% | 23% | 26% | 33% |
Werner, 1975 | Lise, üniversite öğrencileri | 13% | 8% | 23% | 55% |
Barker et. al, 1980* | ABD Üniversite öğrencileri | 17% | 14% | 16% | 53% |
Bohlken, 1999 | ABD Üniversite öğrencileri | 13% | 12% | 22% | 53% |
Davis, 2000* | Avustralya Üniversite öğrencileri | 12.3% | 9.8% | 30.6% | 34.1% |
U.S. Department of Labor, 1991 | Hükümet çalışanları | 13.3% | 8.4% | 23% | 55% |
Janusik & Wolvin, 2006 | ABD Üniversite öğrencileri | 6% | 8% | 20% | 24% |
İçerik bakımından ABD’de Üniversite Öğrencilerinin günlük iletişim aktiviteleri ortalaması ve yüzdeleri
Janusik & Wolvin, 2006
N = 206 |
Okul
Saatleri % |
Arkadaşlarla
Saatler % |
Çalışma
Saatleri % |
Aile
Saatleri % |
||||
Yazarak | 1.24 | 16 | .24 | 2 | .07 | 10 | .02 | 3 |
Okuyarak | .91 | 11 | .26 | 2 | .04 | 6 | .02 | 3 |
Konuşarak | .95 | 12 | 2.54 | 23 | 2.00 | 28 | 1.6 | 25 |
Dinleyerek | 2.22 | 28 | 2.29 | 21 | 2.01 | 28 | 1.4 | 23 |
Televizyon | .51 | 6 | 1.20 | 11 | .0 9 | 1 | 1.2 | 16 |
Radyo | .22 | 3 | .44 | 4 | .03 | 5 | .02 | 3 |
CDs/Teyp | .36 | 5 | .74 | 7 | .03 | 4 | .03 | 5 |
Telefon | .33 | 4 | 1.03 | 9 | .06 | 9 | .07 | 11 |
.41 | 5 | .71 | 6 | .03 | 4 | .03 | 4 | |
İnternet | .78 | 10 | 1.67 | 15 | .04 | 6 | .04 | 5 |
Toplumda güvenilir insanların en büyük özelliklerinden birinin, iyi bir dinleme becerisine sahip oldukları kabul edilmektedir. Az konuşan, fazla dinleyen insanların, anlamı kavramada ve duygularını harekete geçirmede daha başarılı oldukları ortaya çıkarılmıştır. Eğer yabancı bir dili öğreniyorsanız, konuşma becerisini kazanmanın en iyi yolunun o dili dinlemek olduğunu hepimiz biliriz.
Dinleme ve Anlama
Anlama, kavrama, analiz, sentez gibi beceriler aslında dinleme becerisine bağlı olarak gelişen becerilerdir. İyi dinleyiciler, dinledikleri her ne ise kafalarında onunla ilgili bir şema, bir resim veya bir illüstrasyon oluştururlar. Tabi burada temel şart dinleme yetisini iyi kullanmak.
İnsanları dinliyormuş gibi yapanları ele veren bir hayli ipucu vardır. En kötüsü ise anlatanın sorduğu küçük bir çek etme bir sorusuna cevap veremeyen sözde dinleyicinin yaş tahtaya basmış olması ve suçüstü yakalanmasıdır. Siz siz olun etkin dinleyin ve mahcup olmayın.
Dinleme ve Anlam
Bir konuşmada sözel olmayan (beden dili ile) bir iletide mesaj sunumu % 55’tir. % 38 ise ses tonlamasıyla iletilen mesajdır. Sadece % 7’lik bir oran kelimelerin etkisini ifade eder. Anlam konuşulan kelimelerin sadece %30-35’inde vardır. Geriye kalan ise sadece beden dili ve ses vurgularıdır.
Dinleme ve Hafıza
Akşam haberlerini izleyenler ve dinleyenler üzerinde yapılan araştırmada kişilerin sadece % 17,2’si ipucu olmadan içeriği hatırlamışlardır. İpucu verilen grup ise % 25’i aşamamıştır.
Dinleme ve konuşma hızı
Araştırmalara göre, bir insan dakikada ortalama 125-175 kelime konuşur. Oysa 450 kelime dinleyebiliriz.
Dinleme ve Liderlik
Liderler iyi birer dinleyicidir, ya da en azından öyle olmalıdırlar. Araştırmalara göre, liderler iyi bir izleyici dinleyicidir. Etkin dinlerler, not alırlar ve sorular sorarlar.