Hayat Matematik / Hayatımız ve Rakamlar – Rakamlarla Aranız Nasıl ?
Hayat Matematik / Hayatımız ve Rakamlar – Rakamlarla Aranız Nasıl – Hayatımız rakamlar… Günlük yaşamdan iş hayatına, evden ofise, aileden dost sohbetlerine değin hepimiz rakamlarla konuşuyoruz.
Hayat Matematik
“Kaç yaşındasın?” sorusu yöneltilen bir bayan bu sorudan hoşlanmasa da “kaç kilosun?” diye kime sorarsanız sorun hiç hoşlanmayacaktır. Artık şarkıların sözlerini değiştirip “Ah şu rakamların gözü kör olsun!” deme zamanı da yaklaşmıyor değil! “Maç kaç, kaç?” diye derbi sonucunu sorduğumuzda rakamları duymak sevindirir bizi veya üzer.
Banka hesabınızdaki ve cebinizdeki paranın miktarı da insanın yürüyüşünü değiştirmez mi hiç. Özgüvenin maddî imkânlara sahip olmaktan geçtiği günümüzde rakamlar sizin de yüreğinizi hoplatmıyor mu?
Açıkçası bazı insanları, sözgelimi beni, rakamlar inanılmaz motive ediyor. Rakamların değeri arttıkça yürüyüşüm de değişiyor. İnsanlara bakış açım da farklılaşıyor. “Çalışsın onun da olur!” diyorum bazen ve dönüp kendime soruyorum: “Sen ne kadar çalıştın da bu rakamlara sahipsin?”
Yapılan araştırmalara göre, geçmiş yıllara ait istatistiksel rakamlar o konuyla ilgilenenleri motive ediyor (veya demotive de ediyor). Derbi maç öncesi bir gazete manşeti şöyleydi: “Derbide rakamlar Fenerbahçe’yi işaret ediyor.” (Dikkat: Bu haber rastgele seçilmiştir!) Şimdi AA’ndan Çetin Arslancan rakamlardan oluşan nasıl bir haber yapmış, bir bakın!
Haberler ve Rakamlar
Hayat Matematik – “Spor Toto Süper Final Şampiyonluk Grubu’nda Fenerbahçe ile Beşiktaş arasında yarın yapılacak derbi öncesi iki takımın son dönemdeki performansa dayalı istatistikleri galibiyet ibresini ağırlıklı olarak ev sahibi Fenerbahçe’den yana gösteriyor.
Sıkıntılı bir sezonun ardından Süper Final Şampiyonluk Grubu’nda 2’de 2 yapan, deplasmanda Galatasaray’ı yenerek, zirvede puan farkını 2’ye indiren sarı-lacivertli ekip, şampiyonluk yarışında ipleri kendi eline aldı. Fenerbahçe, hafta içinde de Kardemir Karabükspor’u 2-0 yenerek, 29 yıldır kazanamadığı Türkiye Kupası’nda finale yükselip, çifte kupa hedefiyle yoluna devam ediyor.
Ev sahibi Fenerbahçe, Süper Lig’de 3 sezonluk süreyi kapsayan periyotta Kadıköy’de 41 maçtır rakiplerine boyun eğmiyor. Kadıköy’de son yenilgisini 2009-2010 sezonunun 22. haftasında, 22 Şubat 2010’da Bursaspor’a karşı 3-2’lik skorla alan sarı-lacivertli ekip, bu maçın ardından taraftarı önünde oynadığı 41 maçta 34 galibiyet, 7 beraberlik elde etti. Konuk Beşiktaş ise, ligde 8 maçtır deplasmanda kazanamıyor.
Süper Lig’de bu sezon rakip sahalardaki son galibiyetini 20 Ocak’ta Medical Park Antalyaspor karşısında 2-1’lik sonuçla alan siyah-beyazlılar, daha sonra deplasmanda 3 puana hasret kaldı. Beşiktaş, 30 Ocak’ta Kayseri’de 1-0’lık yenilgiyle başlayan kötü deplasman performansı serisinde, yaklaşık 3 aylık dönemde Fiyapı İnönü Stadı dışındaki maçlarda 4 kez rakiplerine yenildi, 4 kez berabere kaldı, 3 puanı bir arada göremedi.”
Haber uzayıp gidiyor. Haberdeki rakamlar sizce en çok kimi motive ediyor. Şüphesiz Fenerbahçe’yi ve taraftarlarını… Rakamların gücüne bakın; ileriye doğru düşünmemizi nasıl da sağlıyor.
Rakamlar ve Duygular
Hayat Matematik – Aslında rakamlarla duygularımız arasında pozitif bir ilişki var. Hatta “Bir bütünün iki yarısı” demek de mümkün. Duygular, rakamlara anlam kazandıran renklerdir.
Bir satış elemanı olduğunuzu düşünün. Haftalık ve aylık satış hedefinizi rakamsal olarak belirlediğinizi varsayalım. Bu rakamın belirlenmiş olması yeterli midir? Hayır. Hiç bir satış hedefi tek başına anlamlı değildir. Onu anlamlı kılacak şey, başarma duygusuyla birlikte hayal edildiğinde gerçekleşecektir.
İnsan doğduğu andan itibaren otuzlu yaşlarına gelinceye kadar, otuz bin kez yemek yer. Otuz bin kez yemek yemiş olmak, insan için bir anlam ifade etmez; fakat insanda duygu yaratmış tek bir yemek bile anlam ifade eder.
Tek başına duygu da rakam olmadan bir şey ifade etmez. Rakamlar, gerçekliği yansıtır. Duygunun ortaya çıkabilmesi için, nicel olarak anlamda oluşum gerçekleşmesi gerekir.
Rakamlar, sayılar…
Hayat Matematik – İnsan türü tarih boyunca rakamlarla oynamayı çok sevmiştir. Tarihi değiştiren liderlerden, bilim insanlarından, sanatçılardan tutun da hiçbir hırsı olmayan sıradan bir insan bile rakamların büyüsünden faydalanmak istemiştir hep.
Bunun için Numeroloji adıyla bir araştırma alanı bile açılmıştır. Ünlü Yunan düşünür ve matematikçi Pisagor bu alanda öncü sayılır. Pisagor, rakamların ve sayıların, üzerinde yaşadığımız dünya üzerindeki yerinin sanılandan çok daha önemli olduğunu savunmaktaydı. Ona göre sayılar bir insanın çevresinde bulunan diğer varlıklarla olan ilişkisini ve yaşamsal derslerini anlamanın bir ölçüsü idi. Pisagor, dünyayı ve evreni anlamak için kullanılabilecek en önemli ve doğru aracın sayılar olduğunu savunmaktaydı.
İslam âleminde “ebced ve cifir” hesapları rakamsal değerler üzerinden belirlenirken, çoğu şair, yazar ve düşünür önemli günlerin veya kendi ölüm tarihlerini bile rakamsal olarak not düşmüşlerdir tarihe…
Kabala Sanatı
Hayat Matematik – Yahudi Mistisizmi olarak kabul edilen “Kabala” aslında sayıları araştırma ve anlama sanatıdır. İbranicede “Kabala” sözcüğü “kabul etmek” anlamına geldiği gibi, “fatura” anlamı da taşımaktadır.
Bir başka deyişle, Kabala ile ilgilenen uzmanlar bir yandan Tevrat’ı kabul eder (Yüce Yaratan’dan geldiğini ve tartışmasız doğru olduğunu onaylar), öbür yandan bu kitap aracılığıyla tüm insanlığa kesilen gerçek faturayı incelerler. Bunu başarmak için yaptıkları şey aslında sözcükler dediğimiz ve harflerden oluşan sembollerin sayısal karşılıklarını araştırıp, daha derin anlamlarına ulaşmaya çabalamaktır.
Wikipedi ansiklopediye göre “Sihirli Sayı Yedi, Artı veya Eksi İki” imiş. Nasıl olur derken internet sitesinden baktığımızda “Bilgi İşleme Kapasitemizin Bazı Sınırları” Psikolojide en fazla alıntı yapılan yayınlardan birisiymiş. Yayın 1956 yılında Princeton Üniversitesi Psikoloji Bölümünden bilişsel psikolog George A. Miller tarafında yapılmış ve Psychological Review dergisinde yayımlanmış.
Özetle yayında “Ortalama bir insanın çalışan belleğinde tutabileceği nesnelerin sayısı 7 ± 2 ‘dir.” denilmektedir. Bu durum genellikle Miller Kanunu olarak adlandırılmış.
Hayat Matematik – Kısa Süreli Hafıza
Hayat Matematik – Miller’e göre ortalama bir insan, kısa süreli hafızasında geri çağrılabilen öge sayısı (bellek genişliği) 7 ± 2 ‘dir. Bu ögeler rakamlar veya kelimeler olabileceği gibi birbiriyle ilişkili bir grup bilgi de olabilir. İnsan beyni bilgiyi belleğe alırken gruplama yapar. Birbiriyle ilişkili bilgi önce gruplanır ve daha sonra bir bütün olarak ele alınır. Bu yöntem çalışan belleğin daha etkin kullanılmasını sağlar ve kapasite arttırılmış olur.
Örneğin; 3400714532012 sayısı rakam rakam ezberlenmeye çalışılırsa çalışan bellek kapasitesi aşılır. Bunun yerine 34, 007, 1453, 2012 şeklinde 4 grup olarak ayrılıp ezberlenirse bu bilgi çalışan bellekte işlenebilir.
Miller Kanunu’na göre kısa süreli hafızaya 7 ± 2 kuralını aşacak şekilde bilgi yüklenmeye çalışılırsa kapasite aşılır ve insan beyni hata yapmaya başlarmış.
Örneğin hipnoz uygulamalarında uygulayıcı hipnoz yapılan kişiye fazla sayıda bilgi vermeye başlar, bir süre sonra bellek kapasitesi aşılır ve yeni emirler bilinçaltına gitmeye başlarmış. Buna hipnozda aşırı yüklenme deniyormuş.
Aynı şekilde bir satış stratejisi olarak satıcı müşterilere ürün hakkında fazla miktarda bilgi vermeye başlayınca aşılan kapasite nedeniyle bir süre sonra yeni bilgiler belleğe alınmamaya başlar. Bu süreçte en fazla tekrarlanan ve vurgulanan sözcük, örneğin “avantajlı, ucuz” gibi kelimeler akılda kalan tek kelime olup müşteriyi ürünü alması gerektiği konusunda daha fazla motive ediyormuş.
Her neyse, bu rakamlardan kurtuluş yok. En iyisi rakamları ve sayıları kendimize dost edinelim. Rakamların büyüsüne kendimizi kaptırmadan ama ondan da kopmadan sayılarla kucaklaşalım. Ne dersiniz?
