Akli Göz – Aklî Gözün Gücü
Akli Göz / Aklî Gözün Gücü – Aklî gözü, öğrenmede etkin kullanın…
Çoğu insan, görmek için gözlerin işin içinde olması gerektiğini düşünebilir. Oysa göz, görmek için sadece bir araçtır. Gözler beynin ön kısmına bağlı olmasına rağmen, beynin görme merkezi beynin ön kısmındaki gözlere yakın yerde değildir; tam tersine, görme işleminin olduğu merkez beynin arka tarafındadır.
Bunu birkaç örnek vererek açalım: Uykudayken rüya gördüğünüz anları düşünün. Rüyada birçok olaylar görürsünüz, heyecanlanırsınız; bazen ter içinde kalmış bir durumda korkuyla uyanabilirsiniz. Bunlar olurken gözlerinizin işin içinde olduğunu söylemek mümkün müdür? Tabi ki “Hayır”. Yapılan iş olayların akli gözle görülmesinden başka bir şey değildir.
Akli Göz Nedir?
Akli göz; fiziksel gözlerimizi kullanmadan, yalnız hayal gücünü kullanarak, olguları ve olayları beynin arka tarafındaki görme merkezinde canlandırılabilme becerisidir, diyebiliriz. Çok daha kısa olarak söylersek, “hayal edebilme” yeteneğimizdir.
“Evinizi ve odalarını bize anlatın” desek, hemen anlatmaya başlayamazsınız. Yaptığınız şey önce hayali olarak evinizi ve odalarını akli gözünüzle görmeye başlamak ve gördüklerinizi anlatmaktan başka bir şey değildir. Hatta, hatırlama eylemi içindeyken gözlerimizi yukarıya doğru da diker, hayali olarak evinizin odaları arasında dolaşmaya başlarsınız.
California Görme Merkezi’nde üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir çalışmada öğrencilere bazı kurgu olaylar yaşatılmış ve bu kurgu olayları görürken beyinlerinin görme merkezindeki ve bağlantılı bölgelerdeki faaliyetlerinin PET (Positron Emission Tomography) tarama görüntüleri kaydedilmiştir. Daha sonra kurgu olaylar yokken, öğrencilerden aynı olayları hatırlamaları ve yaşadıkları kurgu olaylarla ilgili sorulara cevap vermeleri istendiğinde beyinlerindeki faaliyetlerin PET tarama görüntüleri tekrar kaydedilmiştir.
Bu araştırma, öğrencilerin olayları gerçekten yaşarken veya görürken alınan PET tarama görüntüleri ile aynı olayları görmeden düşündükleri anda oluşan PET görüntülerinin birbirine çok yakın olduğunu ortaya çıkarmıştır. Benzer birçok bilimsel çalışma, bir şeyi açık gözle görme ile kapalı olarak görme arasında beyin üzerinde yaptığı etki açısından bir fark olmadığını göstermiştir.
Bir şeyi izlemek ve görmek, öğrenmenin en önemli araçlarından birisidir. Bununla birlikte, bizzat yaparak, yaşayarak öğrenmek; işin içine kinestetik, yani motor hareketleri de kapsayarak öğrenmek demek, öğrendiklerimizi daha da kalıcı hale getirmek demektir. Yapılan diğer bazı PET tarama deneyleri, motor hareketleri içeren akli göz çalışmalarının ilgili olayın gerçekten yapılması gibi beyni etkilediğini ortaya koymaktadır.
Akli Gözün Gücü!
Konuyu bir örnek çalışma ile daha da açabiliriz. Dr. Judd Biasiotto’nun Chicago Üniversitesi’nde yaptığı bir çalışmada basketbol ile ilgilenmeyen öğrencileri üç gruba ayrılmıştır. Bu üç gruptaki her öğrenciye serbest basketbol atışı yaptırılmış ve kaç tanesini isabet ettirebildikleri kaydedilmiştir.
Serbest basketbol atışları sonuçlarının kaydedilmesinden sonra birinci gruptaki öğrencilerden bir ay boyunca basketbol ile ilgilenmemeye devam etmeleri istenmiş ve bir ay sonra kendilerine başka bir test uygulanacağı söylenmiştir.
İkinci gruptaki öğrencilerden bir ay boyunca hergün 20 dakika basketbol sahasına gelerek kendi kendilerine serbest basketbol atışı yapmaları istenmiş ve bu çalışmaların yapılması sağlanmıştır.
Üçüncü gruptaki öğrencilerden bir ay boyunca hergün 20 dakika basketbol sahası yerine bir sınıfa gelmeleri ve gözlerini kapatarak hayali olarak zihinlerinde serbest basketbol atışı yapmaları istenmiş ve bu çalışmaların yapılması da sağlanmıştır.
Basketbol Deney Sonuçları
Bir ay sonra her üç grup da deney amaçlı olarak tekrar basketbol sahasına çağrılmış ve bir ay önceki attıkları sayı kadar serbest basketbol atışı yapmaları istenmiştir. Her bir öğrencinin isabet oranları tekrar kaydedilmiştir. Bir ay önceki isabet oranlarına göre şu sonuçlar elde edilmiştir:
▪ Birinci gruptaki; yani basketbol ile hiç ilgilenmeksizin yaşamaya devam eden kontrol grubundaki öğrencilerin şut isabet oranlarında istatistiki olarak bir değişiklik gözlenmemiştir.
▪ Hergün 20 dakika basketbol sahasında bizzat antrenman yapan deney grubundaki (ikinci grup) öğrencilerin şut isabet oranlarında % 24’lük bir iyileşme izlenmiştir.
▪ Hergün 20 dakika hayali olarak zihinlerinde hayal kurarak antrenman yapan üçüncü gruptaki öğrencilerin şut isabet oranlarında da artış olduğu ve bu artışın % 23 olduğu ortaya çıkmıştır.
Bu tip deneyler akli gözün kinestetik öğrenmedeki etkisinin muhteşem olduğunu ortaya koymaktadır. Hayali egzersizler ilgili faaliyetin yapılması için gerekli olan beyin hücreleri koordinasyonunu sanki o olay gerçekten yapılmış gibi etkilemektedir.
Unutmayın; insanlar gördüklerini ve görsel uyarıları kullanan öğrenmeyi duymaya ve okumaya göre daha iyi hatırlıyorlar. Aranızda “Herşeyi görmek mümkün değil ki?” diye düşünenlere akli gözün gücünü destek olarak kullanmalarını tavsiye ediyorum. Elde edilen sonuca inanamıyacaksınız.
© 2016 -2021 – Melik Duyar & Mega Beyin Dergisi
Kaynaklar
Vandell, R., Davis, R., & Clugston, H. (1943). “The function of mental practice in the acquisition of motor skills”. Journal of General Psycholohy, 29, 243 – 250.
Clark, L. (1960). “Effect of mental practice on the development of certain motor skills”. Research Quarterly, 31, 560 – 569.
Brouziyne M, Molinaro C (2005). “Mental imagery combined with physical practice of approach shots for golf beginners.” Perceptual and Motor Skills. 2005 Aug;101(1):203-11.
Orlick, T., Zitzelsberger, L., LI-Wei, Z., & Qi-wei, M. (1992). The Effect of Mental-Imagery Training on Performance Enhancement With 7-10-Year-Old Children. The Sports Psychologist, 6, 230-241.
Roure, R., et al. (1998). Autonomic Nervous System Responses Correlate with Mental Rehearsal in Volleyball Training. Journal of Applied Physiology, 78(2), 99-108.
Feltz, D. L., & Landers, D. M. (1983). The Effects of Mental Practice on Motor Skill Learning and Performance: A Meta-analysis. Journal of Sport Psychology 5, 25-57.
